Romen Rakamları

Romen rakamlarının bir diğer ismi de Roma rakamları olarak bilinir. Bu rakamları bizim ülkemizde kitaplarda dergilerde bilimsel makalelerde ve eğitim sistemimizde sıklıkla kullanılmaktadır. Bu sebepten dolayı bizde araştırma ihtiyacı gördük.

Romalılar, Eski Mısırlıların yıllarca önce yaptıkları gibi, önceleri bazı sembolleri tekrarlayarak sayıları tasarladılar. Roma rakamları ilk zamanlar çok fazla ilgi çekmese de ilerleyen zamanlarda insanların ilgisini çekmeyi başarmıştır. Çok karmaşık gibi görünen ancak ezber ve mantık yöntemi ilerleyen bu rakamlar günümüzde de bir sembol haline gelmeyi başarmıştır. Bu rakamlar Romalıların hesaplamalarında ve günlük hayatlarında kullandıkları rakamlardır. Bu rakamları günümüzde de daha çok profesyonel kurumlar kullanmaktadır. Daha görsel ve daha ilgi çekici oldukları için dikkat çekmeleri gibi özelliklerinden dolayı ilgi çekmektedir.

Romen rakamları, Türkçe yazım kuralları gereğince de aşağıda gibi birçok yerde kullanılırlar:

• Kitapların başlangıçlarındaki sunuş ve önsöz gibi bölümlerde.
• Aynı adlı padişah ve kralların ayrılmasında: II. Mehmet, XVI. Fransua gibi.
• Yüzyıl adlarında: XX. yüzyıl gibi.
• Tarihi olaylarda: I. Viyana Kuşatması, II. Dünya Savaşı gibi.

Roma rakamlarında, bir sayının bin katını göstermek için sembolün üzerine bir yatay çizgi, milyon katını göstermek için de sembolün üzerine iki yatay çizgi ile gösterilir.

V = 5.000

X = 10.000

L = 50.000

C = 100.000

D = 500.000

M = 1.000.000

Bu sayılar yazılırken uyulması gereken bazı kurallar vardır:

• Bir harf, en fazla üç defa yan yana yazılabilir.

• Bir harfin sağına, kendisinden daha küçük değerli bir harf gelirse, toplanarak okunur. XI=11 , DCX=610 , LXXVII= 77 gibi.

• Sol tarafa yazıldığında ise çıkarılır. XC=90, IL=49, CD=400 gibi. Sadece bir harf yazılabilir.

• Hem sağa, hem de sola daha küçük değerli harfler yazılarak farklı rakamlar yazılabilir. CMLI=951, XLVII=47, CDLV=455 gibi.

• Roma rakamı ile yazılabilecek en büyük ve en uzun sayı “3888″ dir. (MMMDCCCLXXXVIII

Dört işlem yapma zorluğu sebebi ile günümüzde fazla kullanılmamaktadır.